Przeanalizujmy jeszcze raz Twój harmonogram dnia. 9:00 – spotkanie z pierwszym klientem. 9:30 – odpowiadanie na 6 nieodebranych połączeń klientów nr 2-5 z czasu spotkania z klientem nr 1, 10:30 – przerwa na drugie śniadanie. 10.32 – odpowiedź na dziewiąty mail rozpoczynający się słowami „Pani Kasiu, jeszcze jedna mała prośba…” (ósmy z klauzulą ASAP!), 11:30 – spotkanie z szefem, 13:00 – przerwa na karmienie. Nie wiedziałaś, że masz do tego prawo? Z przyjemnością informujemy Cię zatem, iż od kiedy urodziłaś dziecko i rozpoczęłaś karmić je piersią, uzyskałaś ustawowe prawo do dodatkowej przerwy w pracy – przerwy na karmienie. Przywilej ten będzie przysługiwał Ci aż do zakończenia okresu karmienia. Kiedy kobieta posiada prawo do przerwy na karmienie piersią? Z przywileju karmienia w pracy może skorzystać, matka będąca pracownikiem w rozumieniu Kodeksu pracy, a więc  zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę. Co za tym idzie, takiego prawa nie będzie miała kobieta pracująca na podstawie umowy o dzieło czy umowy zlecenia. Aby skorzystać z opisanej wyżej możliwości pracownica, powinna złożyć wniosek o udzielenie przerw na karmienie swojemu pracodawcy. Ustawa nie przewiduje konkretnego terminu do wniesienia takiego wniosku. Co do zasady wniosek ten, pracownica złożyć może więc aż do zakończenia okresu karmienia dziecka piersią. Opisany wyżej wniosek posiada formę oświadczenia pracownicy o tym, że karmi piersią. Dla przykładu matka może więc złożyć pracodawcy, w którym poza wskazaniem: osoby/spółki pracodawcy, własnych danych osobowych, daty oraz miejsca sporządzenia przedmiotowego wniosku – dodatkowo zawrze w nim oświadczenie o treści: „Wnoszę o przyznanie mi prawa do przerw pracowniczych na potrzeby karmienia małoletniego dziecka w godzinach pracy w trybie art  187 Kodeksu pracy”. Należy zaznaczyć, iż pracodawca może zażądać od pracownicy udokumentowania faktu karmienia dziecka piersią, odpowiednim zaświadczeniem lekarskim. Od czego zależy wymiar przerwy? Przerwy na karmienie uzależnione są od wymiaru zatrudnienia oraz liczby dzieci karmionych piersią. Aby uzyskać prawo do przerwy na karmienie, pracownica musi być zatrudniona w wymiarze co najmniej 4 godzin na dobę. Z jednej przerwy skorzystać może pracownica, której czas pracy nie przekracza 6 godzin dziennie. Czas pracy powyżej 6 godzin na dobę, uprawnia do wnioskowania o dwie przerwy na karmienie. Czas trwania przerwy dla pracownicy karmiącej jedno dziecko wynosi 30 minut. W przypadku karmienia przez pracownicę w tym samym okresie, więcej aniżeli jednego dziecka – długość przerwy wynosi 45 minut. Oznacza to, iż pracownicy pracującej powyżej 6 h na dobę – przy jednym dziecku przysługiwały będą 2 przerwy po 30 min., zaś przy dwójce karmionych piersią dzieci – 2 przerwy trwające po 45 min. każda. Bez znaczenia pozostaje natomiast wiek dzieci karmionych piersią. Oznacza to, iż przerwa na karmienie, przysługiwać może nawet mamie trzylatka – o tyle, o ile kobieta ta, nie zaprzestała karmienia dziecka piersią. Przerwy na karmienie wliczane są do czasu pracy, a za czas ich trwania kobieta zachowuje prawo do wynagrodzenia obliczonego jak wynagrodzenie za urlop.   „Logistyka karmienia” czyli jak i kiedy wyznaczyć przerwy na karmienie? Oczywistym jest, iż ustalenie momentu, w którym owa przerwa będzie realizowana, może napotkać na pewne trudności. Pracodawca z jednej strony jest bowiem zobowiązany uwzględnić wniosek pracownicy o udzielenie przerwy, z drugiej jednak musi mieć na względzie potrzeby zapewnienia niezakłóconego przebiegu procesu pracy całego zakładu. Wiele zależy więc od indywidualnych ustaleń pracownicy z pracodawcą. Tak też dla przykładu, w przypadku pracownicy uprawnionej do dwóch 30 min. przerw na karmienie – możliwości ich wykorzystania jest kilka, a sama pracownica powinna we wniosku zasugerować pracodawcy opcję najbardziej dla niej optymalną. Przerwy te, mogą zostać wykorzystane w ciągu jednego dnia pracy rozdzielnie, jak i łącznie. Obrazując powyższe: pracownica zatrudniona w wymiarze 8 godzin (8-16), może przykładowo skorzystać z przerwy na karmienie od godziny 10:00-10:30 oraz od 13:45 do 14:15, ale może także skumulować ten czas i skorzystać łącznie z przerwy od 12:00 do 13:00. Przerwy mogą być wykorzystywane również w ten sposób, że pracownica skończy pracę wcześniej lub później ją rozpocznie (a czas skrócenia pracy na początek lub na koniec dnia, odpowiadać będzie łącznie wszystkim przysługującym jej przerwom). Pracownica może także wykorzystać przerwy oddzielnie poprzez to, iż część przysługujących jej przerw, wykorzysta przed rozpoczęciem pracy, a część po jej zakończeniu tego samego dnia (np 30 min na początek i 30 min na koniec dnia pracy). Gdzie karmić? Jeżeli pracodawca w jednym budynku i na jedną zmianę, zatrudnia więcej niż dwadzieścia kobiet zobowiązany jest wygospodarować pomieszczenie z miejscami do wypoczynku w pozycji leżącej dla kobiet w ciąży i karmiących matek. Przyjmuje się, iż w danym budynku pracodawcy, co najmniej jedno miejsce do karmienia, przypadać winno na każdych trzysta kobiet zatrudnionych na jednej zmianie. Fakt istnienia opisanego wyżej pomieszczenia, nie obliguje jednak pracownica do skorzystania z przywileju karmienia na terenie zakładu pracy. Równie dobrze kobieta może bowiem udać się w tym celu do domu. Musi jednak pamiętać o tym, aby nie przekroczyć przewidzianego w tym celu czasu przerwy.

Apl. Adw. Kinga Michalczyk –

współautorka ImInLaw.pl