Już niebawem, bo od stycznia 2016r. swoją działalność na terenie całego kraju rozpocznie 1524 punktów bezpłatnych porad prawnych przeznaczonych dla niezamożnych. Nietrudno się domyślić, że niemal każdy aspekt przedmiotowej Ustawy budził w różnych kręgach żywe dyskusje. Pozostawiając jednak sporne opinie i polemiki dotyczące wspomnianej regulacji, warto przybliżyć na czym właściwie będzie polegać rzeczona nieodpłatna pomoc prawna.

Kto będzie udzielał porad?

Zgodnie z art. 5 Ustawy, nieodpłatnej pomocy prawnej powinien udzielać osobiście adwokat lub radca prawny. W szczególnie uzasadnionych przypadkach, z ich upoważnienia, pomocy tej będzie mógł także udzielać aplikant adwokacki lub aplikant radcowski.

W przypadku zorganizowania punktu nieodpłatnej pomocy prawnej przez organizację pozarządową prowadzącą działalność pożytku publicznego, darmowych porad dodatkowo udzielać będzie mógł:
–    doradca podatkowy;
– absolwenci wyższych studiów prawniczych (posiadający co najmniej trzyletnie doświadczenie w wykonywaniu wymagających wiedzy prawniczej czynności, bezpośrednio związanych ze świadczeniem pomocy prawnej).

Dla kogo jest przeznaczona pomoc?

Nie dziwi fakt, że to katalog osób, którym przysługiwało będzie uprawnienie do skorzystania z nieodpłatnej pomocy prawnej budził, i nadal wzbudza największe kontrowersje. Wielokrotnie modyfikowana lista, finalnie prezentuje się następująco:

1.  osoby, które nie ukończyły 26 lat;
2.  osoby fizyczne, którym w okresie roku poprzedzającego zostało przyznane świadczenie z pomocy społecznej na podstawie ustawy o pomocy społecznej.
3.  osoby, które ukończyły 65 lat;
4.  osoby posiadające ważną Kartę Dużej Rodziny;
5.  kombatanci;
6.  weterani;
7.  zagrożeni lub poszkodowani katastrofą naturalną, klęską żywiołową lub awarią techniczną.

W celu skorzystania z pomocy, wymagane jest przedstawienie dowodu osobistego oraz dokumentu poświadczającego przysługujące nam uprawnienia, przykładowo: ważnej legitymacji weterana. W przypadku osób wymienionych w pkt. 7 wystarczającym ma być złożenie adekwatnego oświadczenia, iż w związku z wystąpieniem określonych zdarzeń, są uprawnieni do otrzymania pomocy na podstawie omawianej Ustawy.

Co obejmuje pomoc prawna?

Tu również, zapewne ku rozczarowaniu potencjalnych klientów – spektrum działań osób udzielających bezpłatnego poradnictwa na podstawie Ustawy o pomocy, pozostaje precyzyjnie zakreśone. Zgodnie z art. 3 pkt 1 nieodpłatna pomoc prawna może obejmować:
– poinformowanie osoby uprawnionej o obowiązującym stanie prawnym, przysługujących jej uprawnieniach lub spoczywających na niej obowiązkach;
– wskazanie osobie uprawnionej sposobu rozwiązania jej problemu prawnego;
– pomoc w sporządzeniu projektu pisma w zakresie niezbędnym do udzielenia pomocy, z wyłączeniem pism procesowych w toczącym się postępowaniu przygotowawczym lub sądowym i pism w toczącym się postępowaniu sądowoadministracyjnym;
– sporządzenie projektu pisma o zwolnienie od kosztów sądowych lub o ustanowienie pełnomocnika z urzędu w postępowaniu sądowym lub ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego w postępowaniu sądowoadministracyjnym.

Z jakiego zakresu prawa będzie mogła być udzielona nieodpłatna pomoc prawna?
Uprawnionym przysługiwać będzie możliwość uzyskania informacji z zakresu:
– prawa pracy,
– przygotowania do rozpoczęcia działalności gospodarczej,
– prawa cywilnego,
– spraw karnych,
– spraw administracyjnych,
– ubezpieczenia społecznego,
– spraw rodzinnych,
– prawa podatkowego z wyłączeniem spraw podatkowych związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Pomoc prawna natomiast nie będzie obejmowała spraw z zakresu prawa celnego, dewizowego, handlowego i działalności gospodarczej, z wyjątkiem przygotowywania do jej rozpoczęcia.

Gdzie będą funkcjonowały punkty nieodpłatnej pomocy prawnej i jak je rozpoznać?

Punkty działać będą w najróżniejszych instytucjach publicznych, takich jak szkoły, ośrodki pomocy społecznej, ośrodki zdrowia, urzędy miasta i gminy czy domy kultury. Oczywiście punkty powinny być odpowiednio oznaczone tablicą zawierającą logo Ministerstwa Sprawiedliwości oraz napisem „Punkt nieodpłatnej pomocy prawnej„. Szczegółowe informacje o punktach, w tym konkretne adresy i godziny funkcjonowania, aktualizowane będą na podstronie Ministerstwa Sprawiedliwości: www.darmowapomocprawna.ms.gov.pl .

Zgodnie z założeniami Ustawy punkty pomocy mają być otwarte przeciętnie 5 dni w tygodniu przez co najmniej 4 godziny dziennie.

Na podstawie: Ustawy z dnia 5 sierpnia 2015r. o nieodpłatnej pomocy prawnej oraz edukacji prawnej.

Pozdrawiam,

Kinga Michalczyk

autorka: IMINLAW