Pochodzi z Ameryki Północnej, co ciekawe może być uprawiana na terenach gdzie temperatura spada do nawet -30 st.C. Polską odmianą jest A. melanocarpa Galicjanka [1] jej owoce dojrzewają w sierpniu oraz we wrześniu [2]. Jesienią warto sięgnąć po owoce aronii gdyż wyróżniają się wysoką zawartością przeciwutleniaczy spośród innych owoców. Przeciwutleniacze w owocach aronii to głównie polifenole, które m.in. przeciwdziałają procesom zapalnym w organiźmie [3].

Spożywanie owoców aronii pozwala zapobiegać chorobom nowotworowym (nie dopuszczanie do mutacji, zapobieganie niekontrolowanemu namnażaniu komórek), chorobom układu sercowo naczyniowego (korzystny wpływ na profil lipidowy, ciśnienie tętnicze krwi, krzepliwość krwi), cukrzycy typu II (obniżenie po posiłkowego stężenia glukozy we krwi) oraz chorobom oczu [1,4,5,6]. Japońscy badacze wykazali, że spożywanie owoców aronii zmniejsza zmęczenie oczu u osób pracujących przy ekranie komputera [7].

Jak zatem spożywać owoce aronii?

Świeże lub mrożone owoce aronii możemy spożywać m.in. jako dodatek do porannej owsianki lub jaglanki, suszone owoce możemy dodać np. do samodzielnie przygotowanej granoli i jogurtu, z owoców aronii uzyskiwany jest też sok o cierpkim smaku (zawartość kwasu hydroksycynamonowego), który przed wypiciem warto rozcieńczyć wodą. Jesienią z suszonych owoców aronii można przygotować również napar poprzez zalanie ich wrzącą wodą i przechowywanie pod przykryciem przez około 15 min.

Orzech włoski

Pochodzi z Azji Południowo-Wschodniej, a na terenie Polski obecny jest już od ponad dwóch wieków [8]. Dojrzewa jesienią. Warto aby znalazł się w codziennym jadłospisie z uwagi na wysoką zawartość wielonienasyconych kwasów tłuszczowych [9].

Spożycie źródeł kwasu alfa-linolenowego, takich jak orzechy włoskie, korzystnie wpływa na profil lipidowy, a tym samym zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób układu sercowo-naczyniowego [10]. Orzechy włoskie stanowią dobre źródło magnezu, oraz witaminy E [9]. Co ciekawe, istnieje doniesienie, że spożycie orzechów włoskich może poprawiać umiejętność logicznego wnioskowania [11].

Ile orzechów włoskich spożyć w ciągu dnia?

Ze względu na dużą wartość energetyczną najlepiej zachować umiar i spożywać około 45 g orzechów włoskich dziennie czyli 9 sztuk. Można je dodać do pieczonej dyni z cynamonem i miodem, lub przygotować sos orzechowy z dodatkiem kurkumy i czosnku, a następnie polać nim np. ugotowany wcześniej kalafior [12].

Czosnek

Został sprowadzony z Azji do Polski między XII, a XIII wiekiem [4]. Świeże ząbki czosnku zawierają liczne substancje biologicznie czynne, które wzajemnie potęgują swoje korzystne działanie wywierane na organizm. Gdy wyciskamy, lub siekamy czosnek ze zniszczonych komórek uwalniany jest enzym alliinaza pod wpływem którego, obecna w czosnku alliina przekształcana jest do alliicyny będącej bardzo silnym, ale nietrwałym antybiotykiem. Co więcej czosnek zawiera m.in. flawonoidy, potas, witaminę C, a także akumuluje selen obecny w glebie na której rośnie.

Składniki czosnku działają przeciwutleniająco i przeciwzapalnie. Wpływają także na zmniejszenie krzepliwości krwi. Spożywanie czosnku jest pomocne w profilaktyce chorób układu sercowo-naczyniowego, nowotworów i osteoporozy [13].

Jaka jest optymalna dzienna porcja czosnku?

Dziennie najlepiej spożywać ok. 4 g czosnku, czyli od 1 do 2 ząbków [14]. Jako przyprawa doskonale wkomponowuje się w smak wielu potraw.

Super foods z pewnością nie zastąpią racjonalnego żywienia, ale włączenie ich do diety jest dobrym sposobem na urozmaicenie jadłospisu. Podobnie jak w przypadku innych produktów spożywczych pamiętajmy o umiarkowaniu, gdyż więcej nie oznacza lepiej.

Dowiedz się więcej o zdrowym odżywianiu – niech jedzenie będzie naturalnym i najprostszym elementem profilaktyki zdrowotnej.

Chcesz zdrowo odżywiać siebie i całą swoją rodzinę? Skorzystaj z konsultacji on-line link zakupu znajdziesz TU.

Bibliografia:

1. Szopa A., Kubica P., Ekiert H., Ekologia, skład chemiczny, działanie prozdrowotne oraz badania biotechnologiczne aronii czarnoowocowej (Aronia melanocarpa (Michx.) Elliott), aronii czerwonej (Aronia arbutifolia (L.) Pers.) i aronii śliwolistnej (Aronia × prunifolia (Marsh.) Rehd.), Postępy Fitoterapii, 2017, 18(2): 145-157
2. 2.http://www.e-katalogroslin.pl/plants/9053,aronia-czarnoowocowa-galicjanka_aronia-melanocarpa-galicjanka 18.09.2017
3. Owczarek K., Fichna J., Lewandowska U., Aktywność przeciwzapalna związków polifenolowych, Postępy Fitoterapii, 2017, 18(1): 17-23
4. Banach K., Rutkowska B., Glibowski P., Polska „superżywność” w prewencji chorób nowotworowych, Bromat. Chem. Toksykol., 2017, 2: 106 – 114
5. Yamane T, Kozuka M, Wada-Yoneta M, et al., Aronia juice suppresses the elevation of postprandial blood glucose levels in adult healthy Japanese, Clinical nutrition experimental, 2017, 12: 20-26
6. Sabine E. Kulling , Harshadai M. Rawel, Chokeberry (Aronia melanocarpa) – A Review on the Characteristic Components and Potential Health Effects, Planta Med 2008; 74(13): 1625-1634
7. Suzuki N, Sugawara M, Kudo M, Yamada T, Effects of aronia berry intake on eye fatigue – A randomized double-blind placebo-controlled trial., Japanese pharmacology and therapeutics, 2017, 45 (2): 211-220
8. Tokarska-Guzik B., Dajdok Z., Zając M. i wsp., Rośliny obcego pochodzenia w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem gatunków inwazyjnych, Warszawa 2012
9. Kuchanowicz H., Nadolna I., Iwanow K. i wsp., Wartość odżywcza wybranych produktów spożywczych i typowych potraw, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, wydanie VI, 2012
10. Penny M. Kris-Etherton, Walnuts Decrease Risk of Cardiovascular Disease: A Summary of Efficacy and Biologic Mechanisms, The Journal of Nutrition, 2014, 144(4 Suppl): 547S-554
11. Pribis P, Bailey RN, Russell AA, et al., Effects of walnut consumption on cognitive performance in young adults., Br J Nutr. 2012, 107(9):1393-401
12. Babunashvili V., Polak R., Gruziński smak, Wielka Litera, 2015, 330, 362
13. Majewski M., Allium Sativum: Facts and Myths Regarding Human Health, Rocz Panstw Zakl Hig 2014; 65(1): 1-8
14. Tadeusiewicz J.,  Krysztofiak A., Olas B., Czosnek – panaceum na choroby układu krążenia?, Kosmos Problemy Nauk Biologicznych, 2014, 63(1): 37-44