Czy moje dziecko jest inteligentne? Czy jest uzdolnione? Czy mogę rozwijać inteligencję u mojego dziecka? Te i wiele podobnych pytań, nieraz zadają sobie rodzice małych i trochę starszych dzieci, szczególnie w świecie, w którym tyle mówi się o rozwoju i byciu wyjątkowym.
Ale o co chodzi z tą inteligencją i czy można „nie być inteligentnym”?
W 1983 roku, Howard Gardner – amerykański psycholog i specjalista w dziedzinie psychologii uczenia, opracował teorię inteligencji wielorakiej, która zrewolucjonizowała sposób myślenia o inteligencji jako takiej oraz procesie nauczania. Inteligencja w ujęciu tej teorii to pewna umiejętność, zdolność, talent, którą posiada każdy człowiek.
H. Gardner wyodrębnił 8 typów inteligencji. Według badacza, każdy z nas wyposażony został w cechy, odpowiadające wszystkim rodzajom uzdolnień, a nasza osobowość i zdolności emocjonalne uzależnione są od ich indywidualnej kombinacji…
Mówi on również, że nie ma dwóch osób posiadających taką samą kombinację inteligencji, ponieważ ludzie różnią się stopniem nasilenia posiadanych uzdolnień. Działania i informacje z jakimi mamy do czynienia od dziecka kształtują w nas typ/typy inteligencji wyróżniających się na tle pozostałych.
„Każde dziecko jest inteligentne i uzdolnione”…
Howard Gardner twierdzi, że wyodrębnione przez niego typy inteligencji tworzą w każdym z nas niepowtarzalny potencjał. Jak stwierdził w jednej z publicznych wypowiedzi: „inteligencje nie są rzeczami, które można zobaczyć czy policzyć. Inteligencje są potencjałami – przypuszczalnie neurologicznymi – które można aktywować i rozwijać poprzez wartości i szanse dostępne w danej kulturze oraz decyzje podejmowane przez poszczególne osoby, ich rodziny, nauczycieli czy otoczenie.”
Według twórcy teorii inteligencji wielorakiej, inteligencje posiadają charakter dynamiczny i zmieniają się w trakcie całego naszego życia i rozwoju. Rozmiar, w jakim dana inteligencja rozwinęła się u konkretnej osoby zależy od edukacji, doświadczeń życiowych oraz kultury, w której jest ona wychowywana.
Howard Gardner twierdzi również, że możemy aktywizować i rozwijać poszczególne typy inteligencji poprzez ćwiczenia, zabawy i środowisko, w którym przebywa dziecko. Oznacza to nic innego, jak to, że właśnie my- rodzice, posiadamy zasadniczy wpływ na to, który z typów inteligencji będzie bardziej, a który mniej rozwinięty u naszych pociech.
Inteligencje wyodrębnione przez Howarda Gardnera:
- INTELIGENCJA JĘZYKOWA
Osoby u których ten typ inteligencji jest dobrze rozwinięty lepiej rozumieją świat dzięki słowom (mówionym i pisanym), lubią czytać, pisać, chętnie biorą udział w grach i zagadkach słownych, lubią słuchać i opowiadać historie, mają bogate słownictwo i zamiłowanie do języków obcych.
- INTELIGENCJA LOGICZNO-MATEMATYCZNA
Osoby takie lubią porządek, precyzyjnie wykonują przekazane im instrukcje, zbierają informacji, aby móc rozwiązać problem, potrafią dokonać szybkich obliczeń w pamięci, lubią gry i zabawy zmuszające do myślenia, chętnie rozwiązują zadania i zagadki matematyczne. Charakteryzują się umiejętnością logicznego myślenia i dostrzegania zależności przyczyna – skutek.
- INTELIGENCJA RUCHOWA
Osoby obdarzone inteligencją ruchową, bardzo dobrze rozumieją i poznają świat poprzez ruch oraz dotyk. Duże znaczenie ma dla nich kontakt ze zwierzętami i środowiskiem naturalnym. Uwielbiają odkrywać tajniki biologii, dobrze piszą, liczą oraz lubią wymyślać nowe gry. Mają łatwość w kontroli ciała i posługiwaniu się przedmiotami, lubią biegać, pływać, jeździć na nartach, tańczyć i mają trudność z usiedzeniem w jednym miejscu. Wszystkiego muszą dotknąć i są wrażliwe na dotyk.
- INTELIGENCJA WIZUALNO-PRZESTRZENNA
Osoby z dobrze rozwiniętą inteligencją wizualno-przestrzenną lubią rozkręcać i składać przedmioty, dobrze bawią się układając trójwymiarowe układanki, z łatwością odczytują mapy i plany. Osoby takie mają również bardzo dobrze rozwiniętą wyobraźnię, dużo rysują, sklejają modele i konstruują z klocków skomplikowane budowle.
- INTELIGENCJA MUZYCZNA
Osoby u których wyróżnia się inteligencja muzyczna łatwo rozpoznają rytm i lubią różnorodną muzykę. Dzieci takie ładnie śpiewają i potrafią grać na instrumentach muzycznych oraz z łatwością odtwarzają melodie, którą usłyszały raz lub dwa razy. Potrafią rozpoznać niewłaściwie zagrane lub wyśpiewane dźwięki, ale mają również trudność z koncentracją jeśli w tle słychać muzykę.
- INTELIGENCJA PRZYRODNICZA
Osoby takie troszczą się o zwierzęta i rośliny, lubią pracę w ogrodzie i przebywanie na świeżym powietrzu. Z łatwością zapamiętują nazwy i gatunki roślin czy zwierząt, stają się wręcz specjalistami w dziedzinie znajomości rodzajów dinozaurów czy kwiatów. Lubią zbierać liście, kolekcjonować kamyki i muszelki, obserwować motyle, ptaki czy mrówki.
- INTELIGENCJA INTERPERSONALNA
Inteligencja interpersonalna, jest inaczej nazywana inteligencją społeczną. Osoby takie bardzo dobrze uczą się poprzez kontakt z innymi. Potrafią odczuwać emocje oraz intencje innych, a także dostrzegać różnorodność wśród ludzi. Są doskonałymi słuchaczami i wręcz muszą przebywać wśród ludzi. Charakteryzują się również zdolnościami przywódczymi i posiadają wiele zainteresowań. Potrafią zorganizować pracę w grupie oraz tworzą pozytywną atmosferę. Są otwarte na konstruktywne uwagi, które wykorzystują do zmiany swojego postępowania.
- INTELIGENCJA INTRAPERSONALNA
Osoby takie najlepiej rozumieją świat, patrząc na niego z własnego punktu widzenia. Mają zdolność rozpoznawania własnych uczuć i emocji, posiadają intuicję, silnie rozwiniętą wewnętrzną motywację i wolę do działania. Są skryte i dużo lepiej pracuje im się w samotności niż w grupie, bywają również wstydliwe. Lubią znać powód dla którego wykonują dane zadanie. Potrafią bardzo dobrze ocenić swoje umiejętności, ale także słabości. Ten typ inteligencji pomaga zrozumieć, że najważniejszy wpływ jaki możemy wywierać to wpływ na samego siebie.
Rozwijamy więc potencjał jaki drzemie w każdym dziecku, bo każda z naszych pociech jest wyjątkowa, inteligentna i uzdolniona.
Pozdrawiam,
Elżbieta Curyło
Autorka: „Siła myślenia wizualnego”
