Zarówno w życiu codziennym, jak i w wirtualnej rzeczywistości, obowiązują nas pewne konwenanse. Etykieta, jako zbiór zasad, ułatwia nam współżycie i komunikację z innymi osobami. Dzięki jej znajomości wiemy, czy nasze zachowanie odbierane jest jako stosowne w danej grupie, czy nie przekraczamy granic i w jaki sposób należy odnosić się do innych ludzi.

W Internecie, ze względu na pewną anonimowość uczestników komunikacji, może być nam trudno odnieść się do ogólnie panujących norm i zwyczajów towarzyskich i czasem pojawiają się pewne wątpliwości.

Ostatnio byłam uczestniczką dyskusji na temat pisowni zwrotów grzecznościowych, a konkretnie zaimków osobowych (ja, ty, on, ona, ono, my, wy, oni, one) i dzierżawczych (mój, twój, jego, jej, nasz, wasz, ich). Przedmiotem rozmowy było stosowanie wielkiej i małej litery na blogu i fanpage’u, których odbiorca jest masowy i nieznany autorowi tekstu. W tej sytuacji pojawiło się pytanie – czy zasadne jest pisanie wielką/dużą (nigdy „z wielkiej”!) literą zaimka będącego zwrotem do adresata.

„(…) potrzeba bycia szanowanym jest jedną z ważniejszych potrzeb człowieka (…)”
www.sjp.pwn.pl

Wyrażanie szacunku dla odbiorcy powinno mieć miejsce bez względu na to, czy mamy do czynienia z konkretną osobą, czy z potencjalnym czytelnikiem. Jeśli stosujemy zaimki wam, was, ty, tobie, oznacza to, że zakładamy pewną relację. Stosowanie wielkiej litery jest zgodne z normami grzeczności językowej bez względu na rodzaj medium.

Kiedy stosujemy wielką literę?

Zgodnie z zasadami wielką literą piszemy zaimki osobowe i dzierżawcze, odnoszące się do osób, do których się zwracamy. W takich sytuacjach używamy form: Ty, Tobą, Tobie, Ci, Ciebie, Cię, Twój, Wy, Was, Wam, Wami, Wasz.

Twój czas jest dla mnie cenny.
Co Ty o tym sądzisz?
Czekamy na Was.

Długie i krótkie formy zaimkowe

Omawiając temat zaimków, należy również zwrócić uwagę na rozróżnienie krótkich i długich form mnie/mi, tobie/ci, ciebie/cię, jego/go, jemu/mu. W jaki sposób je stosować?
Dłuższe formy stosujemy:
– na początku zdania, np.
Tobie można zaufać.

– kiedy występują samodzielnie, np.
Kogo szukasz? – Ciebie

– tworząc opozycję, np.
Poproszę jego, a nie ciebie.

– akcentując, np.
Wybrał ciebie! (w domyśle a nie ją)*

Krótsze formy stosujemy:
– w środku zdania, np.
Podoba mi się ten kolor.

– bezpośrednio po czasowniku, np.
Dziękuję Ci!
Pozdrawiam Cię!

Nadużycia i błędy

Jak się okazuje, nie tylko brak, ale również nadużywanie wielkiej litery w pisowni zaimków osobowych jest problemem. Podstawowe błędy pojawiają się nie tylko w nieoficjalnych sytuacjach i rozmowach na forach, w komentarzach i portalach społecznościowych. Dość często można znaleźć różnego rodzaju „kwiatki” na łamach portali informacyjnych, na stronach firmowych, w hasłach reklamowych. Nadużycia są jednym z głównych argumentów, jakim posługują się przeciwnicy wielkiej litery w zapisie zaimków osobowych.

Błędy pojawiają się m.in.
– w zapisie wypowiedzi ustnych

– kiedy mamy do czynienia z zaimkiem wskazującym, a nie osobowym, np.
Wszyscy Ci, którym się nie udało.
Zostaną Ci, którym zależy.
– w zapisie zaimków pierwszoosobowych: ja, mnie, mi, mną, mój, my, nas, nam, nami, nasz
W wakacje tankuj z Nami!
Dlaczego My?
O Nas się pisze…

(przykłady z różnych stron internetowych)

Faktem jest, że tego typu błędy są prawdziwą plagą. Jednak nadużyć można uniknąć i w konsekwencji nie będą one nikogo tak raziły, jeśli będziemy trzymać się prostych zasad, o których wspomniałam na początku artykułu. Mam nadzieję, że udało mi się rozwiać przynajmniej część wątpliwości związanych ze stosowaniem wielkiej litery w Internecie.

Przy okazji proszę pamiętać, że o szacunku i kulturze osobistej świadczy nie tylko forma, ale również treść wypowiedzi. Prawdziwy „rarytas” zostawiłam na deser:

Pozdrawiam

Elżbieta Kiergiet-Szkutnik
autorka bloga: Twórczotka

*stosując małe litery, zakładam, że jest to tekst mówiony